Błędy w szyku wyrazów

Błędy w szyku wyrazów polegają na niezgodnym z zasadami języka polskiego umiejscowieniu w zdaniu jego poszczególnych elementów. Należą one do usterek językowych – czyli błędów o mniejszej wadze, które w większości przypadków nie zmieniają sensu wypowiedzi. Błędy w szyku wyrazów niejednokrotnie popełniane są celowo przez autorów przeróżnych utworów, najczęściej lirycznych.
Do błędów w szyku wyrazów zaliczamy inwersję, inaczej zwaną szykiem przestawnym, oraz przestawkę – element charakterystyczny dla utworów literackich, stosowany w celu podkreślenia patosu wypowiedzi.

Najpopularniejsze błędy w szyku wyrazów

Najczęściej niewłaściwie umiejscawiane elementy zdania to:

  • czasownik zwrotny „się”, na przykład: Każdą rozprawkę powinno rozpocząć się odpowiednią hipotezą (zamiast: powinno się rozpocząć);
  • spójniki, na przykład: W poniedziałek planuję wybrać się do kina, we wtorek natomiast – do dentysty (zamiast: natomiast we wtorek);
  • zaimki – najczęściej zapominamy, że ta część mowy nie powinna znajdować się na końcu zdania, na przykład: Tomek do dziś nie odpisał na jej wiadomości. Martwiło ją to bardzo (zamiast: martwiło to ją bardzo).

Błędny szyk zdania bardzo często występuje w różnego rodzaju ogłoszeniach i apelach.
Przykłady:

  • Nauczyciela matematyki poszukuję w trybie pilnym (zamiast: Poszukuję w trybie pilnym nauczyciela matematyki).
  • Pracę oferuję dla osób chcących roznosić ulotki (zamiast: Oferuję pracę dla osób chcących roznosić ulotki).

Błędne miejsce podmiotu w zdaniu
Niewłaściwe umiejscowienie podmiotu w zdaniu niejednokrotnie zaburza logikę całej wypowiedzi i utrudnia jej zrozumienie.
Przykłady:

  • Osobą, która sprzedała mi samochód był Paweł, który miał napęd na tylne koła i automatyczną skrzynię biegów (zamiast: Osobą, która sprzedała mi samochód z napędem na tylne koła i automatyczną skrzynią biegów, był Paweł).
  • Właścicielem zagubionego psa był mały chłopiec z mojego osiedla, który zerwał się ze smyczy (zamiast: Właścicielem psa, który zerwał się ze smyczy, był mały chłopiec z mojego osiedla).