Oficjalne słowniki wydawnictwa PWN, definiują naprawdę w poniższy sposób:
1. «partykuła, za pomocą której mówiący, chcąc przekonać kogoś o słuszności swojego sądu, potwierdza jego prawdziwość»
2. «partykuła wyrażająca zdziwienie lub niedowierzanie»

Definicja naprawdę

Wyrażenie naprawdę to zrost, czyli dawne połączenie przyimkowe. W zdaniach pełni ono funkcję partykuły, za pomocą której osoba mówiąca potwierdza, że coś jest zgodne z prawdą czy rzeczywistością, a także przekonuje o słuszności swoich sądów. W połączeniu z odpowiednią intonacją sformułowanie to może wyrażać również niedowierzanie czy zdziwienie.

---

Wyjaśnienie zasady pisowni naprawdę

Wyraz naprawdę należy zawsze zapisywać razem. Motywuje to obowiązująca w języku polskim reguła, nakazująca łączny zapis wszystkich zrostów – czyli konstrukcji dawniej zapisywanych rozdzielnie, które wraz z upływem czasu połączyły się w pojedyncze wyrazy.

---

Najczęściej występujące błędy ortograficzne

Niepoprawna pisownia, wyjaśnienie: błędny zapis fonetyczny – użycie niepoprawnego e w miejsce gdzie zastosowane powinno być ę.

Niepoprawna pisownia, wyjaśnienie: pisownia niepoprawna, wynikająca ze skojarzenia z niestaranną wymową oraz z nieznajomości zasad obowiązujących w języku polskim.

Niepoprawna pisownia, wyjaśnienie: zapis błędny, wynikający z nieznajomości reguły nakazującej łączny zapis zrostów.

---

Praktyczne przykłady użycia naprawdę w zdaniu

Czy naprawdę uważasz, że mam szansę odnieść sukces?
Naprawdę nie mam siły na ponowne rozwiązywanie Twoich problemów osobistych.
Naprawdę myślisz, że po czymś takim będziesz w stanie ponownie mu zaufać?
To naprawdę Ty?! Wyglądasz fenomenalnie!
Obecna cena jest naprawdę korzystna.

---

Odmiana naprawdę

Naprawdę jest partykuła, która nie podlegająca stopniowaniu, a także jest nieodmienna.

---

Zasady wymowy

• IPA (międzynarodowy alfabet fonetyczny): [naˈpravdɛ]
• AS (slawistyczny alfabet fonetyczny): [napravde]
• Zjawiska fonetyczne: denalizacja

---

Słownik wyrazów bliskoznacznych i przeciwstawnych

Antonimy: na niby.
Synonimy: rzeczywiście, szczerze, właściwie, dokładnie, istotnie, doprawdy, prawdziwie.
Synonimy regionalne: (śl.) rychtig, (śl.) rychtyk.

---

Naprawdę związki frazeologiczne

• Frazę przysłówkowa naprawdę nie tworzy związków frazeologicznych wartych odnotowania.

---

Etymologia słowa

Omawiana konstrukcja ma swoje korzenie w języku staropolskim. Powstała z połączenia przyimka na oraz rzeczownika prawda.

---

Różnice między naprawdę, a innymi wyrażeniami

Wyróżniamy dwa zbliżone do naprawdę wyrażenia – są to rzeczywiście (znaczenie: naprawdę, faktycznie, zgodnie z rzeczywistością), a także na pewno (znaczenie: bez wątpliwości, z całą pewnością).

---

Tłumaczenie naprawdę na popularne języki obce

Poniżej przedstawiamy tłumaczenie tego słowa na najpopularniejsze języki obce:

• angielski: really
• arabski: حقا
• baskijski: benetan
• boloński: davaira
• bułgarski: наистина
• czeski: opravdu
• dolnołużycki: napšawdu, wopšawdu
• duński: virkeligt
• esperanto: vere
• francuski: vraiment
• hiszpański: de verdad, de veras
• interlingua: vermente
• japoński: 本当に, マジで
• jidysz: טאַקע (take), באמת (beemes)
• kaszubski: pò prôwdze
• kataloński: de veritat, de debò
• łaciński: vero, vere
• macedoński: воистина
• niemiecki: wirklich
• rosyjski: действительно, всерьёз, серьёзно
• sycylijski: daveru
• szwedzki: sannerligen, minsann
• włoski: veramente, in realtà

---

Uwagi i ciekawostki

Warto zwrócić uwagę, że nie w każdej sytuacji zapis na prawdę będzie niewłaściwy. Jeżeli z kontekstu zdania wynika konieczność zestawienia ze sobą przyimka na oraz odmienionego w bierniku liczby pojedynczej rzeczownika prawda, to nie należy ich na siłę łączyć. Oczywiście konstrukcja ta nie będzie miała nic wspólnego z partykułą naprawdę.