Z powrotem to zgodnie z definicjami PWN:
1. «w kierunku powrotnym»
2. «na nowo»

Definicja wyrażenia z powrotem

Wyrażenie z powrotem to fraza przysłówkowa, oznaczająca: ponownie, lecz w przeciwnym kierunku niż za pierwszym razem, znowu przywracając pierwotny stan, inaczej: na nowo, ponownie, powtórnie.

Wyjaśnienie zasady pisowni wyrażenia z powrotem

Omawiane wyrażenie należy zawsze zapisywać rozłącznie, należy także zwrócić uwagę, że pierszą literą może być w tym przypadku wyłącznie litera z. Pisownię tę należy zapamiętać, ponieważ nie istnieje, żadna reguła, która by ją uzasadniała. Warto skojarzyć, że omawiane sformułowanie nie uległo zmianie podczas reformy ortograficznej w 1938 roku, podczas której sporo podobnych zwrotów zmieniło swoją pisownię (np. dawniej zapisywane z ponad w 1938 roku przyjęło obowiązującą do dziś formę sponad).

Najczęściej występujące błędy ortograficzne

Niepoprawna pisownia

spowrotem

Niepoprawna pisownia, wyjaśnienie: błędny zapis może wynikać ze skojarzenia z niewystarczająco staranną artykulacją. Taka forma posiada dwa błędy: zapis łączny, a także użycie litery s zamiast poprawnej z.

Niepoprawna pisownia

zpowrotem

Niepoprawna pisownia, wyjaśnienie: niepoprawna pisownia łączna, która jest niepoprawna zarówno obecnie, jak i w przeszłości.

Praktyczne przykłady użycia z powrotem w zdaniu

Zapomniałam ładowarki do laptopa, więc musiałam z domu jechać z powrotem do rodziców żeby ją zabrać.
Spodnie z rozszerzanymi nogawkami z powrotem robią się modne.
Zastanów się, czy czegoś jeszcze potrzebujesz, nie mam zamiaru jeździć w tę i z powrotem.
Chory narząd został usunięty z ciała pacjenta, oczyszczony z większości guza i umieszczony z powrotem w jamie brzusznej.
Myślałam, że już się uspokoiła, kiedy z powrotem zaczęła płakać.

Odmiana wyrażenia

Jest to fraza przysłówkowa nieodmienna, nie podlegająca stopniowaniu.

Zasady wymowy

  • IPA (międzynarodowy alfabet fonetyczny): [s‿pɔˈvrɔtɛ̃m]
  • AS (slawistyczny alfabet fonetyczny): [s‿povrotẽm]
  • Zjawiska fonetyczne: utrata dźwięczności w wygłosie, nazalizacja, przyimek nie tworzący samodzielnie sylaby.

Słownik wyrazów bliskoznacznych i przeciwstawnych

Synonimy: na powrót (prestarzałe), gwarowe: abarot, abarotna, nazad, regionalizmy śląskie: curig i nazod.
Antonimy: –

Związki frazeologiczne, jakie tworzy z powrotem

  • tam i z powrotem – w kółko, bezsensownie, (o podróży) do miejsca docelowego i znów do punktu wyjścia.

Etymologia wyrażenia

Wyrażenie z powrotem ma pochodzenie historyczne – we współczesnej formie było używane już w języku staropolskim.

Różnice między z powrotem, a innymi wyrażeniami

Jedynym synonimem z powrotem do zamiennego stosowania w szerokim zakresie przypadków jest wyrażenie na powrót, warto jednak podkreślić, że jest to wyrażenie przestarzałe. Pozostałe wyszczególnione wyżej synonimy zwrotu wywodzą się z gwary, bądź są regionalizmami nie funkcjonującymi powszechnie w języku polskim.

Tłumaczenie wyrażenia na popularne języki obce

Tłumaczenie tego wyrażenia na wybrane języki obce prezentuje się w następujący sposób:

  • angielski: back, again
  • arabski: إلى الوراء
  • czeski: zpět, zpátky
  • duński: tilbage, igen
  • fiński: takaisin
  • jidysz: צוריק (curik), צוריק (curik)
  • kaszubski: nazôd, nazôd
  • niemiecki: zurück, zurück
  • norweski: tilbake
  • rosyjski: назад, обратно, вспять, назад, обратно, вспять
  • szwedzki: tillbaka

Uwagi i ciekawostki

Omawiana konstrukcja jako jedna z niewielu nie uległa reformie pisowni z 1938 roku, podczas której swój zapis zmieniły wyrażenia takie jak: sprzed, spomiędzy, spoza (dawniej: z przed, z pomiędzy, z poza).