Opierając się o definicje PWN naprawdę to:
1. «partykuła, za pomocą której mówiący, chcąc przekonać kogoś o słuszności swojego sądu, potwierdza jego prawdziwość»
2. «partykuła wyrażająca zdziwienie lub niedowierzanie»

Definicja naprawdę

Sformułowanie naprawdę pełni w języku polskim funkcję partykuły, której zadaniem jest przekonanie drugiej strony o słuszności swojego sądu, potwierdzenie jego prawdziwości. Używając odpowiedniej intonacji, za pomocą omawianej partykuły możemy również wyrazić swoje zdziwienie lub niedowierzanie.

---

Wyjaśnienie zasady pisowni naprawdę

Omawiana konstrukcja powinna być zawsze zapisywana łącznie. Motywuje to obowiązująca we współczesnej polszczyźnie reguła, nakazująca, by zrosty(czyli dawne połączenia przyimkowe) zawsze zapisywać razem. Nazwa zrost jest tu bardzo adekwatna, ponieważ omawiane sformułowanie pierwotnie zapisywane było osobno, jednak w miarę upływu czasu jego człony zrosły się ze sobą.

---

Najczęściej występujące błędy ortograficzne

Niepoprawna pisownia, wyjaśnienie: błąd wynikający z nieznajomości obowiązujących w języku polskim zasad.

Niepoprawna pisownia, wyjaśnienie: niepoprawna pisownia fonetyczna – zapis z użyciem e zamiast ę na końcu słowa.

Niepoprawna pisownia, wyjaśnienie: zapis błędny, wynikający z nieznajomości reguły dotyczącej łącznego zapisu zrostów oraz ze skojarzenia z niewystarczająco staranną wymową.

---

Praktyczne przykłady użycia naprawdę w zdaniu

Przez chwilę bałam się, że to była naprawdę nasza ostatnia rozmowa.
Naprawdę uważasz, że zdążysz ze wszystkim do jutra?
Moim zdaniem to naprawdę najwyższa pora, by przyznać naszym pracownikom podwyżki.
Naprawdę nie mam już siły na jej humorki.
Powiedz mi tak szczerze – naprawdę uważasz, że Piotrek się zmienił?

---

Jak odmieniamy naprawdę

Partykuła naprawdę nie podlega stopniowaniu, jest ona także nieodmienna.

---

Zasady wymowy

• IPA (międzynarodowy alfabet fonetyczny): [naˈpravdɛ]
• AS (slawistyczny alfabet fonetyczny): [napravde]
• Zjawiska fonetyczne: denalizacja

---

Słownik wyrazów bliskoznacznych i przeciwstawnych

Synonimy: istotnie, właściwie, dokładnie, rzeczywiście, szczerze, prawdziwie, doprawdy.
Synonimy regionalne: (śl.) rychtyk, (śl.) rychtig.
Antonimy: na niby.

---

Związki frazeologiczne, jakie tworzy słowo

• Nie odnotowaliśmy związków frazeologicznych z użyciem naprawdę, które można by w tym miejscu wyszczególnić.

---

Etymologia naprawdę

Korzenie omawianej konstrukcji sięgają do czasów języka staropolskiego. Powstało ono z połączenia przyimka na z rzeczownikiem prawda.

---

Różnice między naprawdę, a zbliżonymi wyrażeniami

Do zbliżonych wyrażeń zaliczamy frazę przysłówkową na pewno (bez wątpliwości, z całą pewnością) oraz przysłówek rzeczywiście (naprawdę, faktycznie, zgodnie z rzeczywistością).

---

Tłumaczenie naprawdę na języki obce

Naprawdę tłumaczy się na języki obce w następujący sposób:

• angielski: really
• arabski: حقا
• baskijski: benetan
• boloński: davaira
• bułgarski: наистина
• czeski: opravdu
• dolnołużycki: napšawdu, wopšawdu
• duński: virkeligt
• esperanto: vere
• francuski: vraiment
• hiszpański: de verdad, de veras
• interlingua: vermente
• japoński: 本当に, マジで
• jidysz: טאַקע (take), באמת (beemes)
• kaszubski: pò prôwdze
• kataloński: de veritat, de debò
• łaciński: vero, vere
• macedoński: воистина
• niemiecki: wirklich
• rosyjski: действительно, всерьёз, серьёзно
• sycylijski: daveru
• szwedzki: sannerligen, minsann
• włoski: veramente, in realtà

---

Uwagi i ciekawostki

Warto zwrócić uwagę, że nie zawsze zapis na prawdę będzie błędem ortograficznym. Jeżeli w zdaniu występuje obok siebie przyimek na oraz odmieniony w bierniku liczby pojedynczej rzeczownik prawda, to nie należy ich na siłę ze sobą łączyć – oczywiście w tym przypadku konstrukcja ta nie będzie miała nic wspólnego z partykułą naprawdę. Przykład: Liczę na prawdę z Twojej strony.