Pisownia nazw własnych, jak piszemy nazwy własne

Nazwa własna – definicja i przykłady
Nazwa własna to określenie konkretnej jednostki, nie pozostawiające wątpliwości, o kim lub o czym mówimy. Różni się tym od nazwy pospolitej, która z kolei jedynie zawęża obszar jednostek, do których możemy się odnosić i wskazuje na ich grupę. Przykładowo, nazwą pospolitą jest pies, z kolej Azor – nazwa własna, wskazuje już na konkretnego psa. Chcąc użyć w zdaniu zarówno nazwy pospolitej jak i nazwy własnej, najczęściej tylko tę drugą zapisujemy wielką literą.
Przykłady:
Mój pies ma na imię Azor.
Wyszedłem na spacer z psem Azorem.

W podobny sposób możemy zapisać imiona postaci znanych utworów literackich, w których również nazwa własna łączy się z nazwą pospolitą.
Przykłady:
Czytałam dziś o przygodach szewczyka Dratewki.
Moim ulubionym baśniowym bohaterem był osiołek Kłapouchy.

Zaprezentowane powyżej przykłady nazw własnych składają się z Należy jednak zapamiętać, że istnieją nazwy własne składające się z więcej niż jednego członu. Wówczas oba człony należy zapisać wielką literą, na przykład: Koziołek Matołek, Myszka Minnie, Piotruś Pan, Kot w Butach.

Grupy nazw własnych

Wśród nazw własnych rozróżniamy antroponimy i toponimy.
Antroponimy to imiona, nazwiska czy przydomki, czyli inaczej nazwy osobowe, odnoszące się do postaci historycznych czy też literackich.
Toponimy z kolei to nazwy własne określające miejsca, takie jak obiekty kulturowe czy lokalizacje geograficzne.

Do nazw własnych zalicza się również nazwy marek. Ich zapis może być dwojaki – jeśli nazwa marki używana jest w znaczeniu pospolitym, wówczas należy użyć małej litery.
Przykłady:
Zastanawiam się nad zakupem fiata.
Wczoraj rozerwały mi się adidasy.

Z kolei gdy zależy nam na podkreśleniu nazwy marki, należy zapisać ją wielką literą, dopuszczalne jest również użycie cudzysłowu.
Przykłady:
Mój przyjaciel jeździ samochodem marki Volvo.
Najlepiej biega mi się w butach marki „Asics”

Zapisywanie nazw własnych

Zapis nazw własnych niejednokrotnie jest problematyczny nawet dla rodowitych Polaków. Najczęściej trudności dotyczą wieloczłonowych nazw geograficznych czy osobowych (tutaj, szczególnie w przypadku postaci fikcyjnych, niejednokrotnie prawidłowy zapis nazwy własnej ustalany jest przez autora utworu literackiego).

Aby prawidłowo zapisywać wieloczłonowe nazwy własne, warto przyswoić sobie następujące zasady:
jeśli drugi człon nazwy to rzeczownik w dopełniaczu lub przymiotnik w mianowniku, oba te człony należy zapisać wielkimi literami, na przykład: Nizina Zachodniosyberyjska, Góra Kościuszki, Wyżyna Tybetańska,
jeśli drugi człon nazwy jest nieodmieniającym się rzeczownikiem w mianowniku, wówczas pierwszy człon, będący rzeczownikiem pospolitym, należy zapisać małą literą, a drugi – wielką, na przykład: pustynia Namib, półwysep Jukatan.

W przypadku wieloczłonowych nazw własnych różnego rodzaju obiektów czy lokali kluczowe jest rozróżnienie czy pierwszy człon ich nazwy jest nierozłącznym, integralnym fragmentem nazwy (i wówczas zapisać go również wielką literą) czy też po prostu nazwą pospolitą.

Warto również zapamiętać, że nazwy tego typu obiektów można zapisać w cudzysłowie, na przykład: Restauracja „U Fukiera” (pierwszy człon wyrażenia jest nieodłącznym fragmentem nazwy), hotel „Albatros” (pierwszy człon to nazwa pospolita).