Uwaga! Form dziękuję (1. os.l.poj.) i dziękuje (3. os.l.poj.) nie można stosować zamiennie!

Poniższe opracowanie zawiera informacje na temat pierwszej z nich, aby dowiedzieć się więcej o drugiej przejdź na stronę jej poświęconą: dziękuje lub dziękuje czy dziękuję. Użycie formy w niewłaściwej osobie stanowi błąd ortograficzny.

Dziękuję to zgodnie z definicją PWN (forma bezokolicznika dziękować):
«składać podziękowanie»

Definicja słowa dziękuję

Słowo dziękuję może spełniać w języku polskim dwie funkcje – zwrotu grzecznościowego, wyrażającego wdzięczność, a także czasownika. Wówczas jest to odmieniona w pierwszej osobie liczby pojedynczej, w czasie teraźniejszym, forma bezokolicznika dziękować – czyli składać podziękowanie.


Wyjaśnienie zasady pisowni słowa

Omawiane sformułowanie należy zawsze zapisywać przez ę. Zapis ten motywowany jest historycznie – polski historyk literatury, Aleksander Brückner, zauważył, że wyłącznie w języku polskim istnieje zbitek głosek , przez co możemy wnioskować, że wykształciliśmy go na przestrzeni wieków.


Najczęściej występujące błędy ortograficzne

Niepoprawna pisownia

dzienkuję

Niepoprawna pisownia, wyjaśnienie: błąd w zapisie wynika z niewystarczająco starannej wymowy.

Niepoprawna pisownia

dzienkuje

Niepoprawna pisownia, wyjaśnienie: błąd analogiczny do powyższego, z tym, że dla trzeciej osoby liczby pojedynczej.

Niepoprawna pisownia

dziękujem

Niepoprawna pisownia, wyjaśnienie: pisownia niepoprawna, wynikająca zapewne z uproszczeń fonetycznych.


Praktyczne przykłady użycia dziękuję słowa w zdaniu

Jeszcze raz bardzo dziękuję Ci za pomoc.
Dziękuję, poradzę sobie sama.
Moi rodzice bardzo dbali, bym zawsze używała słów takich jak: proszę, dziękuję, przepraszam.
Dziękuję, że wstawiłeś się za mną u kierownika.
Dziękuję każdemu z państwa za przybycie na mój wykład.


Odmiana słowa dziękować

forma liczba pojedyncza liczba mnoga
1.os. 2.os. 3.os. 1.os. 2.os. 3.os.
bezokolicznik
dziękować
czas teraźniejszy dziękuję dziękujesz dziękuje dziękujemy dziękujecie dziękują
czas przeszły m dziękowałem dziękowałeś dziękował dziękowaliśmy dziękowaliście dziękowali
ż dziękowałam dziękowałaś dziękowała dziękowałyśmy dziękowałyście dziękowały
n dziękowałom dziękowałoś dziękowało
tryb rozkazujący niech dziękuję dziękuj niech dziękuje dziękujmy dziękujcie niech dziękują

Zasady wymowy dziękuję

  • IPA (międzynarodowy alfabet fonetyczny): [ʥ̑ɛ̃ŋˈkɔvaʨ̑]
  • AS (slawistyczny alfabet fonetyczny): [ʒ́ẽŋkovać]
  • Zjawiska fonetyczne: zmiękczenie, nazalizacja, asynchroniczna wymowa

Słownik wyrazów bliskoznacznych i przeciwstawnych

Synonimy: być wdzięcznym, wyrażać wdzięczność, okazywać wdzięczność
Antonimy: –


Związki frazeologiczne, jakie tworzy słowo

  • Dziękuję bardzo – związek frazeologiczny, mogący zarówno wyrażać dużą wdzięczność, jak i wręcz przeciwnie, być używany sarkastycznie.

Etymologia słowa dziękuję

Omawiane wyrażenie z pewnością swoje korzenie ma w języku staropolskim, gdyż wśród języków słowiańskich wyłącznie w polszczyźnie istniało połączenie głosek .


Lista wyrazów pokrewnych

Rzeczowniki: dziękowanie, dzięki, podziękowanie, dziękówa, dziękówka
Czasowniki dokonane: podziękować
Zwrot grzecznościowy dziękuję


Tłumaczenie słowa dziękuję na popularne języki obce

Jeśli chodzi o tłumaczenie tego słowa na najpopularniejsze języki obce:

  • angielski: thank you, thanks
  • arabski: كرا
  • białoruski: дзякуй, дзякую
  • chorwacki: hvala
  • duński: tak
  • esperanto: dankon
  • estoński: tänan
  • fiński: kiitos
  • francuski: merci
  • grenlandzki: qujanaq
  • hawajski: mahalo
  • hiszpański: gracias
  • islandzki: takk, þökk
  • japoński: 有難う
  • jidysz: אַ דאַנק
  • kaszubski: dzãkujã
  • kataloński: gràcies, mercès
  • koreański: 고맙습니다, 감사합니다
  • litewski: dėkoju, ačiū
  • niemiecki: danke
  • norweski: takk
  • portugalski: obrigado
  • rosyjski: спасибо
  • rumuński: mulțumesc
  • słowacki: ďakujem
  • słoweński: hvala
  • suahili: asante
  • szwedzki: tack
  • tahitański: mauruuru
  • turecki: tesekkür ederim
  • ukraiński: дякую, спасибі
  • węgierski: köszi, köszönöm
  • włoski: grazie